Thiết bị điện là gì?
Thiết bị điện là một khái niệm tương đối rộng trong lĩnh vực điện – dùng để chỉ các thiết bị được sản xuất nhằm phục vụ các nhu cầu sử dụng điện như: đóng, ngắt, điều chỉnh, điều khiển, bảo vệ, chuyển đổi, kiểm tra và khống chế hoạt động của hệ thống lưới điện và các loại máy móc sử dụng điện lưới để hoạt động. Bên cạnh đó, thiết bị điện còn được sử dụng để đo lường, giám sát, điều chỉnh trong các lĩnh vực không điện khác, ví dụ như thước đo điện tử sử dụng đo khoảng cách, đồng hồ điện tử đo thời gian,…
Chính vì nhu cầu sử dụng điện hiện nay là không thể thiếu do đó các thiết bị điện trở nên vô cùng quan trọng. Từ lĩnh vực hoạt động sản xuất cho đến những lĩnh vực như y tế, giáo dục, giải trí, an ninh quốc phòng,… điều không thể thiếu các thiết bị điện. Sự phát triển nhanh chóng của các dòng thiết bị điện cũng chính là bước ngoặt trong thời kỳ công nghệ 4.0 hiện nay.
Cách phân loại thiết bị điện hiện nay
Các thiết bị điện rất đa dạng, vì vậy có thể phân loại chúng theo nhiều cách khác nhau tùy vào mục đích sử dụng điện của con người. Dưới đây là một số cách phân loại thiết bị điện.
Phân loại thiết bị điện dựa theo tác dụng
– Thiết bị điện có công dụng khống chế, kiểm soát dòng điện, bảo vệ an toàn.
Là những thiết bị điện được sử dụng nhằm mục đích giảm thiểu sự quá tải trong quá trình sử dụng điện. Đồng thời chúng còn có chức năng đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng và các máy móc khác trong trường hợp xảy ra sự cố chập cháy hay rò rỉ điện. Có thể liệt kê một số thiết bị như: công tắc, cầu dao, cầu chì, aptomat, …
– Thiết bị điện có công dụng cải thiện tình trạng ngắn mạch: điện trở bổ sung, lõi dây kháng…
– Thiết bị điện có công dụng duy trì sự cân bằng, ổn định của cường độ dòng điện trong mạch điện: ổn áp, bộ thay đổi điện áp…
– Thiết bị điện có công dụng đo lường các thông số điện như hiệu điện thế, công suất tiêu thụ, cường độ dòng điện: công tơ điện, máy biến thế, máy cảm biến dòng điện…
Phân loại thiết bị điện dựa vào đặc điểm của dòng điện
– Thiết bị điện cho dòng điện 1 chiều chạy qua như các dụng cụ chạy bằng pin.
– Thiết bị điện cho phép dòng điện xoay chiều chạy qua.
Phân loại thiết bị điện theo điện thế
– Thiết bị điện loại hạ thế dưới 3kV.
– Thiết bị điện loại trung thế từ 3kV đến 36 kV.
– Thiết bị điện loại cao thế 36kV đến 400 kV.
– Thiết bị điện loại siêu cao thế từ 400 kV trở lên.
Phân loại thiết bị điện theo nguyên lý
– Thiết bị điện tử.
– Thiết bị điện động.
– Thiết bị điện cảm ứng.
– Thiết bị điện loại có tiếp điểm, không có tiếp điểm,…
Phân loại thiết bị điện theo đối tượng, khu vực sử dụng
– Thiết bị điện dân dụng
Là các loại thiết bị sử dụng điện để các máy móc, linh kiện bên trong có thể hoạt động. Các thiết bị điện dân dụng được sử dụng trong gia đình nhằm phục vụ nhu cầu sử dụng điện hàng ngày của con người. Ví dụ như: tivi, máy sấy, lò nướng, lò vi sóng, bóng đèn chiếu sáng, quạt điện, bình nóng lạnh, máy giặt…
– Thiết bị điện công nghiệp
Là các loại thiết bị điện có công suất lớn, sử dụng điện công nghiệp cao áp. Các loại thiết bị điện công nghiệp được sử dụng chủ yếu trong ngành công nghiệp sản xuất, tại các nhà máy, xưởng sản xuất. Ví dụ: máy móc công suất lớn, các thiết bị đóng, ngắt mạch điện như công tắc tơ, thiết bị đo điện áp, hệ thống cảm biến…
Các thiết bị điện hiện nay mặc dù đa dạng, khác nhau về cấu tạo và kiểu dáng, song đều phải đảm bảo các yêu cầu như: sử dụng được dài lâu theo đúng tuổi thọ thiết kế khi làm việc đúng thông số định mức. Thiết bị điện phải đảm bảo ổn định về lực điện động và ổn định nhiệt độ trong quá trình làm việc bình thường, đồng thời khi xảy ra sự cố trong giới hạn cho phép của dòng điện và điện áp.
Các thiết bị điện sử dụng vật liệu cách điện phải có khả năng chịu được quá điện áp cho phép. Bên cạnh đó, thiết bị điện phải đảm bảo hoạt động chính xác, hiệu quả, an toàn, gọn nhẹ, dễ lắp ráp, dễ kiểm tra, sửa chữa. Ngoài ra còn yêu cầu phải hoạt động ổn định ở điều kiện khí hậu môi trường thay đổi hay khắc nghiệt tùy theo thiết kế ban đầu đề ra.
